Бушчык Васіль Васільевіч

26 лютага 2017 г. – 65 гадоў з дня нараджэння Васіля Васільевіча Бушчыка (1952),
вучонага-палітолага, філосафа і сацыёлага

Васіль Васільевіч Бушчык нарадзіўся 26 лютага 1952 года ў вёсцы Вяршок Баранавіцкага раёна Брэсцкай вобласці. Сваю працоўную дзейнасць Васіль Бушчык пачаў у 17 гадоў: настаўнічаў у васьмігадовай школе, быў прызначаны дырэктарам Лесковской пачатковай школы Баранавіцкага раёна.

Пасля тэрміновай службы ў Савецкай арміі і навучання на філасофскім аддзяленні гістарычнага факультэта Беларускага дзяржаўнага ўніверсітэта (1977) для Васіля Бушчыка пачынаецца час узыходжання ў прафесіі сацыёлага. Працаваў у сектары прыкладной сацыялогіі БДУ, быў інжынерам-сацыёлагам будтрэста № 5 Минскпромстроя БССР, старшым навуковым супрацоўнікам Беларускага філіяла Усесаюзнага навукова-даследчага і праектнага інстытута работы ў будаўніцтве Дзяржбуда СССР. Затым – аспірант Інстытута філасофіі і права АН БССР, малодшы навуковы супрацоўнік гэтага інстытута. З 1985 года – аспірант, навуковы супрацоўнік у Інстытуце філасофіі і права НАН Беларусі.

В. В. Бушчык з 1990 года працаваў у Інстытуце сацыялогіі: вучоны сакратар, з 1993 года – намеснік дырэктара па навуковай рабоце, у 1998–2000 гадах – дырэктар / в. а. дырэктара). З 2002 года – у Беларускім дзяржаўным педагагічным універсітэце імя М. Танка: з 2002 года – прафесар, з 2003-га – загадчык кафедры філасофіі, з 2005-га – прарэктар па навуковай рабоце.

Навуковыя інтарэсы В. В. Бушчыка: сацыяльная філасофія, палітычныя навукі, сацыялогія палітыкі. Распрацоўвае канцэптуальныя мадэлі аналізу сацыяльна-палітычных пераўтварэнняў у таварыствах пераходнага тыпа, тэарэтычныя рэканструкцыі сацыяльна-эканамічных і палітычных пераўтварэнняў, якія цякуць у Беларусі ў апошняе дзесяцігоддзе. Даследуе праблемы жыццядзейнасці індывіда ў радыкальна якія мяняюцца эканамічных, палітычных і сацыякультурных умовах пераходнага перыяду.

Вучоным створаны болей 100 навуковых артыкулаў, каля 10 навучальна-метадычных дапаможнікаў, шэраг манаграфій, у т. л. «Человек и общество в условиях социально-политических преобразований» (1999), «Социальное государство в условиях глобализации: специфика формирования (сравнительный анализ на материалах России и Беларуси)» (2003, у сааўт.) і інш. Адзін з аўтараў выдання «Я – гражданин Республики Беларусь» (2008). З’яўляецца членам рэдкалегій навуковых выданняў, у т. л. часопіса «Сацыялогія. Социология», член рэдсавета часопіса «Беларускі гістарычны часопіс».

Васіль Васільевіч нясе вялікую і адказную грамадскую нагрузку – з’яўляецца намеснікам старшыні Камісіі па апытаннях грамадскага меркавання пры НАН Беларусі, старшынёй экспертнага савета Міністэрства адукацыі Рэспублікі Беларусь па адзнацы праектаў НДР, старшынёй экспертнага савета па сацыялагічных і палітычных навуках ВАК Рэспублікі Беларусь. У адпаведнасці з Указам Прэзідэнта Рэспублікі Беларусь ад 13 снежня 2011 года № 574 прызначаны членам Цэнтральнай камісіі Рэспублікі Беларусь па выбарах і правядзенні рэспубліканскіх рэферэндумаў.

4 лютага 2010 года В. В. Бушчык узнагароджаны медалём Францыска Скарыны.

У жыцці Васілій Васілевіч назаўсёды застаўся настаўнікам: працавіты, стрыманы, акуратны, надзейны. Падчас здаецца, што ён некалькі сухаваты, але гэта толькі першае ўражанне. З сябрамі і калегамі ён адкрыты да любой размовы, таленавіты вучоны, мудры педагог, вельмі цікавы суразмоўца, які шмат ведае. Яму было дадзена нарадзіцца «з рукамі», таму ён не толькі многае ведае, але і ўмее рабіць – добры будаўнік, кіраўнік, верны сябар і дакладны таварыш. Васіль Васільевіч карыстаецца высокім аўтарытэтам і шчырай павагай у родным калектыве і сярод навуковай грамадскасці.

Матэрыял падрыхтаваны ў 2017 г. Баранавіцкай цэнтральнай
раённай бібліятэкай. Філіпава Яна Уладзіміраўна, бібліёграф

Працы В. В. Бушчыка

1. Социальные и политические преобразования в Беларуси в постсоветский период : социол.-политол. анализ : автореферат диссертации… доктора политических наук : 23.00.02 / Бущик Василий Васильевич ; БГУ. – Минск, 2000. – 34 с.
2. Человек и общество в условиях социально-политических преобразований : монография / В. В.Бущик. – Минск : [б. и.], 1999. – 263 с. – (Приложение к журналу «Право и экономика»).
3. Социальные и политические преобразования в Беларуси в постсоветский период: социол.-политол. анализ : диссертация… доктора политических наук : 23.00.02 : 21.06.2000 : 13.06.2001 / Бущик Василий Васильевич ; Нац. акад. наук Беларуси, Ин-т социологии. – Минск, 1999. – 218 с.
4. Человек и общество в условиях социально-политических преобразований / В. В. Бущик ; [науч. ред. С. А. Шавель] ; Нац. акад. наук Беларуси, Ин-т социологии. – Минск : [б. и.], 1999. – 261 с. : ил., табл.
5. Трудовой коллектив и рынок: опыт социологического анализа / Бущик В. В., Шавель С. А. ; НАН Беларуси. Ин-т социологии. – Минск, 1999. – 104 с.
6. Социологический анализ выдвижения руководящих хозяйственных кадров в условиях перестройки : автореферат диссертации… кандидата философских наук : (09.00.09) / Бущик Василий Васильевич ; АН БССР, Ин-т философии и права. – Минск, 1988. – 21 с.
7. Построение социально ориентированной рыночной экономики в Беларуси / В. В. Бущик // Весці Беларускага дзяржаўнага педагагічнага ўніверсітэта. Серыя 2, Гісторыя. Філасофія. Паліталогія. Сацыялогія. Эканоміка. Культуралогія. 2016. № 4. С. 104–108.
8. Переход от традиционного к рыночному типу поведения: межпоколенческий срез / В. В. Бущик // Весці Беларускага дзяржаўнага педагагічнага ўніверсітэта. Серыя 2, Гісторыя. Філасофія. Паліталогія. Сацыялогія. Эканоміка. Культуралогія. 2015. № 1. С. 33–36.
9. Трансформация образования и мировоззрения в современном мире : международная научная конференция, Минск, 22 октября 2010 года / [редкол.: В. В. Бущик (отв. ред.) и др.]. – Минск : Четыре четверти, 2011. – 583 с. : ил.
10. Образование и наука в Беларуси: актуальные проблемы и перспективы развития в XXI веке : сборник научных статей : [материалы докладов IV науч.-практич. конф. молодых ученых БГПУ (20 мая 2011 г.) / редкол.: В. В. Бущик (отв. ред.) и др.]. – Минск : БГПУ, 2011. – 307 с. : ил., табл.
11. Социокультурное развитие белорусского общества в условиях кризиса техногенной цивилизации : монография / [В. В. Бущик и др. ; под ред. В. В. Бущика]. – Минск : БГПУ, 2011. – 173 с.
12. Философия и методология науки : учеб.-метод. пособие для студентов магистратуры, аспирантов и соискателей БГПУ / [В. В. Бущик и др.]. – Минск : БГПУ, 2011. – 211 с.
13. Актуальные вопросы современной науки : сборник научных работ / [редкол. : В. В. Бущик (отв. ред.) и др.]. – Минск : БГПУ, 2011. – 183 с. : ил., табл.
14. Студенческая наука как фактор личностного и профессионального развития будущего специалиста : материалы VII студенческой науч.-практич. конф. (г. Минск, 29 апреля 2011 г.) / [редкол.: В. В. Бущик и др.]. – Минск : БГПУ, 2011. – 219 с. : ил., табл.
15. Студенческая наука как фактор личностного и профессионального развития будущего специалиста : материалы VI студенческой науч. конф., Минск, 23 апреля 2010 г. / [редкол.: В. В. Бущик и др.]. – Минск : БГПУ, 2010. – 286 с. : ил., табл.
16. Кризис современной техногенной цивилизации и перспективы развития человечества в XXI веке : сборник статей / [под ред. В. В. Бущика]. – Минск : БГПУ, 2010. – 205 с.
17. Философские дисциплины : авторские учебные программы / [А. В. Кузнецов и др. ; под ред. В. В. Бущика]. – Минск : БГПУ, 2009. – 250 с. : табл.
18. Я – гражданин Республики Беларусь = Я – грамадзянін Рэспублікі Беларусь / [Г.А.Василевич, В. В. Бущик и др. ; ред. совет: Т. Н. Ковалева (предс.) и др. ; автор стихов Н. Я. Гальперович ; фотоматериалы П. В. Костромы и др.]. – 3-е изд., перераб. и доп. – Минск : Пачатковая школа, 2009. – 287, [24] с. + 2 компакт-диска.
19. Образование и наука в Беларуси: актуальные проблемы и перспективы развития в XXI веке : материалы науч.-практич. конф. молодых ученых БГПУ, г. Минск, 30 мая 2008 г. / [редкол.: В. В. Бущик (отв. ред.) и др.]. – Минск : БГПУ, 2009. – 203 с. : ил., табл.
20. Студенческая наука как фактор личностного и профессионального развития будущего специалиста : материалы V студенческой науч. конф., г. Минск, 24 апреля 2009 г. / [редкол.: В. В. Бущик и др.]. – Минск : БГПУ, 2009. – 231 с. : ил., табл.
21. Образование и наука в Беларуси: актуальные проблемы и перспективы развития в XXI веке : материалы науч.-практич. конф. молодых ученых БГПУ, 22 мая 2009 г. / [редкол.: В. В. Бушик (отв. ред.), Д. И. Наумов, С. П. Романова]. – Минск : БГПУ, 2009. – 251 с.
22. Студенческая наука как фактор личностного развития будущего специалиста : материалы IV студенческой науч. конф., г. Минск, 25 апреля 2008 г. / редкол.: В. В. Бущик [и др.]. – Минск : БГПУ, 2008. – 199 с. : ил., табл.
23. Трансформация мировоззрения в современном транзитивном обществе : материалы республ. науч. конф., г. Минск, 23 ноября 2007 г. / [редкол.: В. В. Бущик и др.]. – Минск : БГПУ, 2007. – 334 с. : ил., табл.
24. Студенческая наука как фактор личностного и профессионального развития будущего специалиста : материалы III студен. науч. конф., Минск, 4 мая 2007 г. / редкол.: В. В. Бущик [и др.]. – Минск : БГПУ, 2007. – 215 с. : ил., табл.
25. Актуальные проблемы философии как методологии научного познания : монография / [В. В. Бущик и др. ; под ред. В. В. Бущика]. – Минск : БГПУ, 2006. – 147 с.
26. Студенческая наука как фактор личностного и профессионального развития будущего специалиста : материалы II студен. науч. конф., Минск, 28 апреля 2006 г. / редкол.: В. В. Бущик [и др.]. – Минск : БГПУ, 2006. – 170 с. : ил., табл.
27. Идеология и молодежь Беларуси : пособие для студентов / [Аверин Л. С., Бущик В. В. и др. ; под ред. Л. Е. Землякова, С. Д. Лаптенка]. – Минск : Академия управления при Президенте Беларуси, 2005. – 386 с.
28. Основы идеологии белорусского государства : курс лекций / [С. Н. Князев, В. В. Бущик и др. ; под общ. ред. С. Н. Князева, С. В. Решетникова]. – 2-е изд., стереотипное. – Минск : Академия управления при Президенте Республики Беларусь, 2005.
29. Студенческая наука как фактор личностного и профессионального развития будущего специалиста : материалы студен. науч. конф., Минск, 22 апреля 2005 г. / редкол.: В. В. Бущик [и др.]. – Минск : УИЦ БГПУ, 2005. – 214 с. : ил., табл.
30. Молодежь Беларуси на современном этапе: состояние, проблемы и пути их решения / [Л. С. Аверин, В. В. Бущик, Л. Е. Земляков и др.]. – Минск : ИСПИ, 2004. – 292 с.

Аб жыцці і дзейнасці В. В. Бушчыка

1. Бущик Василий Васильевич // Регионы Беларуси : в 7 т. Минск, 2009. Т. 1, кн. 1. С. 221.
2. Бущик Василий Васильевич // Республика Беларусь : [в 7 т.]. Минск, 2006. Т. 1. С. 567.
3. Бушчык Васіль Васільевіч // Беларуская энцыклапедыя : у 18 т. Мінск, 2004. Т. 18, кн. 1. С. 357.
4. Бущик Василий Васильевич // Социологическая энциклопедия / под общ. ред. А. Н. Данилова. Минск, 2003. С. 38.
5. Василий Васильевич Бущик : [к 60-летию социолога и политолога, доктора политических наук] // Социология. 2012. № 1. С. 142.

Баранавіцкі раён
Вяршок
Бушчык Васіль Васільевіч
юбілей