Крэнь Іван Платоновіч

30 лістапада 2016 г. – 80 гадоў з дня нараджэння (1936)
Івана Платоновіча Крэня, вучонага – гісторыка, краязнаўца,
педагога, выдатніка народнай адукацыі Беларусі,
заслужанага работніка адукацыі Беларусі

Іван Платоновіч Крэнь нарадзіўся 30 лістапада 1936 года ў вёсцы Кузявічы Баранавіцкага раёна Брэсцкай вобласці ў сялянскай сям’і. У 1959 годзе скончыў гістарыка-педагагічнай факультэт па спецыяльнасці «Гісторыя, руская мова і літаратура». Скончыў аспірантуру кафедры гісторыі СССР Беларускага універсітэта. У 1981 годзе абараніў кандыдацкую дысертацыю «Барацьба прафсаюзаў Беларусі за развіццё хімічнай прамысловасці ў рэспубліцы ў 1959–1965 гадах». З 1967 гады працаваў ва універсітэце старшым выкладчыкам кафедры гісторыі СССР і БССР (1967–1972), сакратаром партыйнага камітэта (1972–1976), старшы дацэнтам (1976–1988). У 1988–1990 гадах – намеснік загадчыка Дома палітычнай асветы, рэктар універсітэта марксізму-ленінізму Гродзенскага абкама КПБ. З 1990 па 2008 год – загадчык кафедры гісторыі Беларусі, дэкан факультэта гісторыі і культуры (1995–2001), са снежня 2008 года – прафесар кафедры гісторыі Беларусі. У 1991 годзе прысвоена вучонае званне прафесара.

Навуковыя інтарэсы – гісторыя эканомікі і культуры Беларусі, гісторыя палітычных партый і грамадскіх арганізацый, гісторыя гарадоў і вёсак, гістарычна-дакументальныя хронікі «Памяць», гістарычнае краязнаўства, навукова-метадычныя праблемы навучальнай і выхаваўчай работы ў агульнаадукацыйнай школе і вну. Аўтар радка асноватворных даследаванняў: «Гродна. Гісторыка-эканамічны нарыс» (у соавт.), «Гродна. Энцыклапедычны даведнік» (у соавт.), «Шчучын. Гісторыка-эканамічны нарыс», «Іўе. Гісторыка-эканамічны нарыс», «Нарысы гісторыі Гродзенскай абласной партыйнай арганізацыі», «Гродна ў гады Вялікай Айчыннай вайны. 1941–1945», «Гродзенскі дзяржаўны універсітэт імя Янкі Купалы. Гістарычны нарыс» і другія. Аўтар болей 320 навуковых работ, з іх 5 падручнікаў для студэнтаў па гісторыі Беларусі і Расіі, навучальных і метадычных дапамог па выкананні студэнтамі дыпломных і пісьмовых работ, 2 навучальных дапамог для вучняў сярэдніх школ. Навукова-педагагічная і грамадская дзейнасць прафесара И. П. Крэня адзначана прысваеннем звання “Заслужаны работнік адукацыі Рэспублікі Беларусь» (2000). Званне Ганаровага прафесара Гродзенскага дзяржаўнага універсітэта імені Янкі Купалы прысвоена ў 2004 годзе.

Матэрыял падрыхтаваны ў 2016 годзе. Баранавіцкай цэнтральнай
раённай бібліятэкай. Філіпава Яна Уладзіміраўна, бібліёграф.

Працы Р. А. Жмойдзяка

1. Белазаровіч, В. А. Гісторыя Беларусі: другая палова XVI — канец XVIII ст. 8 клас. Рабочы сшытак. / Белазаровіч В. А., Крэнь І. П. – 128 с.
2. Гісторыя Беларусі з 1795 г. да вясны 1917 г. : Вучэб. дапам. для студэнтаў гіст. спецыяльнасцей ВНУ / І. І. Коўкель (кіраўн.), І. П. Крэнь, Л. У. Бярэйшык і інш. ; Пад рэд. І. П. Крэня, І. І. Коўкеля.
3. Гродзенскі дзяржаўны універсітэт імя Янкі Купалы : Гіст. нарыс / С. А. Габрусевіч, І. П. Крэнь ; Установа адукацыі “Гродзен. дзярж. ун-т імя Я. Купалы”.
4. Борьба профсоюзов Белоруссии за развитие химической промышленности в республике (1959—1965 гг.) : автореферат диссертации на соискание ученой степени кандидата исторических наук : специальность 07.00.02 История СССР / Крень Иван Платонович ; Белорусский государственный университет им. В. И. Ленина.
5. Великой Победе в Великой войне – 60 : материалы обл. межвуз. науч. студен. конф., 4 мая 2005 г., Гродно, Респ. Беларусь / Гродн. гос. ун-т им. Я. Купалы, Ист. фак., Каф. истории Беларуси ; редкол.: И. П. Крень (отв. ред.) [и др.].
6. Гродно : Ист.-экон.очерк / [И. П. Крень, Я. Н. Мараш, И. И. Ковкель и др. ; Под общ. ред. И. П. Креня, В. М. Жарского.
7. Гродненский государственный университет имени Янки Купалы / [текст: Н. Н. Беспамятных, С. А. Габрусевич, И. П. Крень ; фото: Т. Н Белюк и др.].
8. Дипломные работы по истории СССР и истории БССР : Метод. пособие / Я. Н. Мараш, И. П. Крень ; М-во высш. и сред. спец. образования БССР.
9. Истоки : (очерки из истории русско-белорусско-польских революционных и культурных связей XIX ― начала XX веков) / [Валерий Черепица ; редактор И. П. Крень] ; Гродненский государственный университет им. Я. Купалы, Гродненский областной совет Белорусского общества охраны памятников истории и культуры, Гродненский областной совет Педагогического общества БССР.
10. История Беларуси : вторая половина XVI ― конец XVIII в. : учебное пособие для 8-го класса общеобразовательных учреждений с русским языком обучения / В. А. Белозорович, И. П. Крень, Н. Н. Ганущенко.
11. Научно-исследовательский кружок и историческое краеведение : (сб. ст.) : материалы VI науч.-практической конф., посвященной 35-летию историко-краевед. кружка при каф. истории БССР Гродненского гос. ун-та им. Я. Купалы, сост. 27 апр. 1990 г. / Гродненский гос. ун-т им. Я. Купалы [и др.] ; сост. Я. Н. Мараш ; отв. ред. Я. Н. Мараш, И. П. Крень.
12. Наш край. Социально-экономическое и культурное развитие Гродненщины в начале 50-середины 60-х годов : Материал в помощь лектору, пропагандисту, учителю / Идеол. отд. Гродн. обкома Компартии Белоруссии, Упр. нар. образования облисполкома ; [Подгот.: И. П. Крень].
13. Очерки истории Гродненской областной партийной организации / М. В. Жарский, И. П. Крень, Л. Г. Клецков ; Под ред. Л. Г. Клецкова и др. ; Гродн. обл. ком. Компартии Белоруссии, Ин-т истории партии при ЦК КП Белоруссии – Фил. Ин-та марксизма-ленинизма при ЦК КПСС.
14. Очерки истории профсоюзов Гродненщины (1905-2005 годы) / [Гайдукевич Иосиф Иосифович и др.] ; под ред. И. И. Гайдукевича, И. П. Креня ; Гродн. обл. об-ние профсоюзов.
15. Письменные работы по истории СССР и истории БССР / Я. Н. Мараш, И. П. Крень.
16. По следам гродненской старины / В. В. Швед ; [научный редактор И. П. Крень] ; Государственное производственно-коммерческое управление по регистрации памятников истории и культуры Гродненского облисполкома, Гродненский областной совет Белорусского общества охраны памятников истории и культуры.
17. Подготовка педагогических и научных кадров историков и развитие исторической науки в Беларуси : материалы респ. науч.-практ. конф., 30 сент. 2004 г., Гродно, Респ. Беларусь / Гродн. гос. ун-т им. Я. Купалы, Ист. фак. ; под ред. Е. А. Ровбы, А. Н. Нечухрина, И. П. Креня.
18. Страницы из жизни Максима Горького ; Материалы к биографии Максима Богдановича ; Мои воспоминания / А. Богданович ; [подготовили: И. П. Крень, Ю. С. Пширков ; редактор Т. С. Горбунов].